Ziemia Krośnieńska, czyli hutnicy, górnicy i romantycy.

WYCIECZKA NA PODKARPACIE

Krosno – Zamek Odrzykoń – Kopalnia Ropy w Bóbrce – Sanktuarium św. Jana w Dukli

Wycieczka na Podkarpacie – dobry kierunek !

Województwo Podkarpackie obejmuje południowo-wschodnie tereny Polski, i jest to obszar ciekawy kulturowo i turystycznie. Miłośnicy pieszych wędrówek ruszą na piękne szlaki w Bieszczadach i Beskidzie Niskim, a poszukiwacze tajemnic będą rozwiązywać zagadki średniowiecznych zamków, oraz poznawać legendy związane z odwiedzanymi miejscowościami. Podkarpacie często określane jest jako miejsce spotkania wschodu z zachodem, bowiem odnajdziemy tu wpływy kultur polskich, słowackich i rusińskich. Jeśli zaczynamy nasza przygodę z Podkarpaciem, możemy zaplanować wyjazd na Ziemię Krośnieńską, a na pewno zaskoczy nas wieloma unikatowymi zakątkami. Głównym miastem regionu jest prastare Krosno, które słynie od wieków jako jeden z najważniejszych ośrodków hutnictwa w Polsce, a w jego pobliżu znajdują się interesujące zabytki i atrakcje turystyczne. Odnajdziemy tu miejsca związane z dziejami literatury polskiej, najstarsze górnicze obiekty na świecie, oraz miejsca, gdzie mieszkali i pracowali wielcy Polacy. Biorąc pod uwagę wymienione atrakcje tego terenu, warto zorganizować wycieczkę szkolną na Ziemię Krośnieńską, zarówno dla dzieci szkół podstawowych jak i dla młodzieży szkół średnich. Oferuje ona świetną przygodę połączoną z poznawaniem ważnych dla kultury Polski zakątków, czyli wycieczka taka łączy zabawę z edukacją. Ruszajmy zatem, by poznać podkarpackie Krosno i okolice !

Krosno, czyli historia na szkle zapisana

Dojazd na Ziemię Krośnieńską ze Śląska lub Małopolski jest bardzo wygodny, gdyż większą część drogi pokonujemy autostradą. Główne miasto regionu, czyli Krosno położone jest na Pogórzu Środkowo-beskidzkim, przy ujściu potoku Lubatówka do rzeki Wisłoka. Naszą wycieczkę zaczniemy od spaceru po centrum miasta, gdzie znajduje się wiele interesujących obiektów.

-Czy nazwa miasta pochodzi od krosna tkackiego, czy mieszkali tutaj tkacze ? – to pytanie bardzo często można usłyszeć, gdy zaczynamy zwiedzać miasto. Na pewno jest to najbardziej oczywiste skojarzenie i wielu badaczy uważa, że osada powstała jako ośrodek rzemiosła tkaczy posługujących się krosnem. Ale inni twierdzą, że być może dawne pagórki zwane były „krostami”, a że miasteczko powstało na nierównym terenie, stąd mówiło się na nie „Krosto”, później „Krosno”. Dawne Krosno było jednym z najmocniej ufortyfikowanych miast w Królestwie Polskim, oraz dużym ośrodkiem kultury, dlatego zwane je często „Małym Krakowem”.

-Ale ładny rynek, czy mieszkał tutaj ktoś znany ? – starówka miejska jest rzeczywiście bardzo ciekawa, a na szczególna uwagę zasługuje główny plac miejski otoczony renesansowymi kamieniczkami, W jednej z nich w XVII wieku mieszkał Szkot Robert Portius, który dostarczał węgierskie wina na dwór królewski w Krakowie i zasłyną jako dzielny obrońca Krosna przed Szwedami, oraz fundator wielu budynków w mieście. Nasza wycieczka kieruje się teraz w stronę kościoła farnego, mijając po drodze potężną wieżę.

Ależ wielki kapelusz znajduje się na czubku tej wieży ! – tak, to duma mieszkańców Krosna, czyli Wieżą Zegarowa, zwieńczona baniastym hełmem, w której znajduje się, ważący ponad 3 tony Dzwon Urban, a jest to jeden z największych dzwonów w Polsce. Wieża udostępniona jest turystycznie, dzięki czemu możemy zobaczyć liczącego sobie blisko 400 lat „Urbana”, oraz spojrzeć na Krosno z lotu ptaka. Następnie kierujemy się w stronę Bazyliki pw. Świętej Trójcy, gdzie poznajemy kolejne historię związane z Krosnem. Świątynia została wybudowana w stylu gotyckim, a w jej wnętrzu podziwiać możemy wiele cennych zabytków m. in. XVII – wieczny ołtarz główny przedstawiający Adorację Trójcy Świętej i Matki Boskiej.

Skierujemy się teraz w stronę Kościoła i Klasztoru oo. Franciszkanów, gdzie znajdują się sarkofagi romantycznych kochanków z Krosna, czyli Stanisława i Anny Oświęcimów.

-Jak jest historia tej pary ? – według legendy byli to nieszczęśliwie zakochani młodzi ludzie,- nie mogli się pobrać, gdyż byli spokrewnieni. Gdy wreszcie uzyskali zgodę papieża na ślub, najpierw umarła Anna, a potem z wielkiego żalu Stanisław. Dziś spoczywają w Kaplicy Oświęcimów w tym kościele, a ich historia przypomina dramat Wiliama Szekspira „Romeo i Julia”.

Na koniec naszego zwiedzania miasta idziemy do szczególnego miejsca, czyli do Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie. Wraz z przewodnikiem będziemy poznawać dzieje wyrobów szklanych przedmiotów, oraz na żywo przekonamy się o tym jak wielkiej wprawy i umiejętności potrzeba, by wykonać przedmiot ze szkła.

-Od kiedy ludzie znają szkło ? – padło ciekawe pytanie. Prawdopodobnie odkrycie tego materiału było czystym przypadkiem, a najstarsze ślady jego produkcji odnajdujemy 3,5 tysiąca lat w Mezopotamii. W Krośnie mamy bardzo bogate tradycje hutnicze, a najbardziej znanym zakładem w świecie są Krośnieńskie Huty Szkła produkujące przedmioty codziennego użytku, oraz ale także prawdziwe dzieła sztuki.

-Czy zobaczymy jak wygląda praca hutnika ? – oczywiście, zapraszam Was moi drodzy do do pomieszczenia gdzie znajduje się prawdziwy piec hutniczy i wszyscy zobaczymy jak powstają piękne szklane przedmioty. Zwiedzanie Centrum Dziedzictwa Szkła to nie tylko barwne opowieści i poznawanie ekspozycji, ale przede wszystkim zajęcia praktyczne, w których każdy z nas bierze udział. Pod okiem doświadczonych hutników można samemu „wydmuchać” owalny szklany przedmiot i wybić pamiątkowy – oczywiście szklany – medal. Na warsztatach dzieci i młodzież malują na szkle, uczą się zdobić różnymi technikami szklane zabawki, a także poznają techniki wyrobu kolorowych witraży.

Czas spędzony w Centrum Dziedzictwa Szkła płynie szybko, dlatego, że na młodych turystów czeka tutaj moc atrakcji. Bardzo ważne jest to, że można tutaj poznać „od kuchni” pracę hutnika, oraz nauczyć się jak barwić i ozdabiać szklane przedmioty. Ciekawostka jest też spory obraz stworzony w technice przestrzennej 3D, który pokazuje pracę przy produkcji szkła.

-Krosno to piękne i ciekawe miasto, a gdzie teraz pojedziemy ? – to prawda, warto odwiedzić to miasteczko, a teraz czas poznać nie mniej atrakcyjne miejsca leżące w jego pobliżu.

Zamek Kamieniec, czyli „Zemsta” Aleksandra Fredry

W niedalekiej odległości od Krosna znajduje się wieś Odrzykoń, na terenie której znajdują się ruiny średniowiecznego Zamku Kamieniec. Warto odwiedzić to miejsce, bowiem zachowane mury i dawne pomieszczenia zamkowe należą do największych w okolicy, oraz wiążą się z nimi ciekawe opowieści i legendy. Gdy dojeżdżamy do niewielkiego parkingu, widzimy z daleka kamienną fortecę, a do jej wejścia prowadzi nas wyraźna ścieżka.

-Witajcie na Zamku Kamieniec w Odrzykoniu, będę miał przyjemność oprowadzić Was po tym ciekawym miejscu – nasz przewodnik opowiedział nam wiele historii związanych z dziejami zamku, które sięgają pierwszej połowy XIV wieku. Władcami byli możni rycerze, a msze w zamkowej kaplicy odprawiał nawet Święty Jan z Dukli.

-A czy w zamku przebywał jakiś król ? – zapytaliśmy – tak, w zamku gościł król Władysław Jagiełło, gdy w 1399 roku robił objazd południowych terenów Polski. Spacerowaliśmy po murach obronnych, zaglądaliśmy do udostępnionych dawnych sal rycerskich, oraz zamkowej kaplicy. Gdy zatrzymaliśmy się na dziedzińcu nasz przewodnik opowiedział ciekawą historię związaną z zamkiem i ze słynną komedią „Zemsta” Aleksandra Fredry.

–Na początku XIX wieku panem na Zamku w Odrzykoniu został nasz wielki pisarz Aleksander Fredro. Odnalazł on w zamkowych schowkach dokumenty o dawnym, 30-letnim sporze jaki miał tutaj miejsce, pomiędzy jego właścicielami. Opisał to zdarzenie w zabawnej formie i tak powstała słynna komedia „Zemsta”.

-A czyj to pomnik znajduje się w górnej części zamku ? – to Pomnik Tadeusza Kościuszki, który został ufundowany przez ludność Odrzykonia w setną rocznicę insurekcji, czyli w 1894 roku. Dookoła zamku znajdują się alejki parkowe, które wytyczono w pobliżu potężnych bloków skalnych. Po krótkim spacerze dochodzimy do autokaru i jedziemy w dalszą drogę.

Najstarsza na świecie Kopalnia Ropy Naftowej w Bóbrce – Wycieczka na Podkarpacie

W pobliżu Krosna znajduje się wieś Bóbrka, a jest to miejsce wyjątkowe, bowiem powstała tutaj pierwsza na świecie Kopalnia Ropy Naftowej. Z wielką ciekawością weszliśmy na teren Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza i wraz z przewodnikiem rozpoczęliśmy zwiedzanie.

-Proszę powiedzieć, jak doszło do powstania pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej w naszych polskich Beskidach ? – to rzeczywiście rzecz niezwykła, bo największe pokłady ropy znajdują się w Rosji, oraz na Bliskim Wschodzie i z tymi rejonami najczęściej są kojarzone. Jednak to właśnie tutaj, w Bóbrce od 1854 roku zaczęto wydobywać tak zwany „olej skalny” oraz powołano do istnienia kopalnię, rafinerię, rurociąg, które to inwestycje utworzyły pierwszą na świecie Spółkę Naftową.

Na terenie Kopalni w Bóbrce możemy oglądać między innymi najstarszy szyb wiertniczy, czyli „kopankę” o imieniu „Franek”, dawne warsztaty górnicze i kuźnie, oraz bardzo wiele urządzeń usprawniających pracę wydobywczą, które są dzisiaj niezwykłymi zabytkami techniki. Wysokie instalacje i szyby kopalniane robią duże wrażenie, a niemal wszystkie urządzenia działają do tej pory, mimo upływu wielu lat. Muzeum położone jest w bardzo ładnym parku i poznając dzieje techniki spacerujemy zielonymi alejkami pośród drzew i krzewów. W kilku dawnych budynkach dzięki technikom multimedialnym możemy zobaczyć jak wyglądała praca górnika, oraz dowiedzieć się wielu ciekawostek dotyczących życia w dawnej epoce.

-Kim jest ten pan, którego pomnik teraz mijamy ? – to niezwykły człowiek związany z Podkarpaciem, pan Ignacy Łukasiewicz, jeden z twórców Kopalni w Bóbrce i wynalazca pierwszej na świecie lampy naftowej. Był także człowiekiem wrażliwym na niedolę innych, pomagał wielu potrzebującym i do dziś jest za to bardzo szanowany.

Czas zakończyć zwiedzanie zabytkowej Kopalni w Bóbrce, którą zapamiętamy jako miejsce ciekawe zarówno dla starszych jak i młodych turystów.

Św. Jan z Dukli – Patron Lwowa i Rycerstwa Polskiego

W Beskidach odnajdziemy ślady wielu świętych kościoła katolickiego, a najbardziej związanym z Podkarpaciem był Święty Jan z Dukli. W jego rodzinnej miejscowości znajduje się Kościół i Klasztor oo. Bernardynów, które jest miejscem skupienia i pamięci o tym skromnym człowieku.

-W jakich czasach żył Jan z Dukli ? – spytaliśmy naszego przewodnika – Święty Jan żył w XV wieku i od najmłodszych lat był bogobojny, oraz modlił się w osamotnieniu w górskiej pustelni. W wieku 20 lat wstąpił do zakonu i pełnił posługę w Krośnie, a następnie we Lwowie. Był wybitnym mówcą i dobrym gospodarzem dóbr kościelnych. Jego sława i kult najczęściej wiązana jest z obroną Lwowa przed Kozakami w 1648 roku kiedy, to według świadków, ukazał się w obłokach i uchronił miasto. Na ołtarze wyniósł go także nasz rodak, Święty Jan Paweł II, który często bywał w Dukli i wspominał to miejsce z wielkim sentymentem.

-Komu patronuje Święty Jan z Dukli ? – to przede wszystkim patron Korony Polskiej i Litwy, ale także z racji duchowej opieki patron Miasta Lwowa i walecznego Rycerstwa Polskiego. Gdy poznaliśmy historie życia związanego z tym miejscem Świętego Jana, pełni wrażeń wróciliśmy do naszego autokaru i skierowaliśmy się w drogę powrotną.

Wycieczka szkolna na Podkarpacie

Jeśli zadajemy sobie pytanie, czy warto zorganizować wycieczkę szkolną w okolice Krosna na Podkarpaciu to śmiało można powiedzieć: Tak ! Przede wszystkim region ten łączy przygodę i zabawę jak to ma miejsce w Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie lub na Zamku Kamieniec w Odrzykoniu z edukacją dzieci i młodzieży, które poznają m.in. miejsca związane z Aleksandrem Fredrą lub Ignacym Łukasiewiczem. Ziemia Krośnieńska może być także turystycznym przystankiem jeśli wybieramy się w Bieszczady, lub inne rejony Podkarpacia. Możemy tutaj spędzić kilka dni poznając kolejne okoliczne tereny takie jak Ziemia Sanocka, oraz Ziemia Przemyska, lub zorganizować jednodniowa wycieczkę. Śmiało planujmy zatem tego typu wędrówkę, bo Ziemia Krośnieńska oferuje radosny wypoczynek i poznawanie ciekawych miejsc.